Damir Kalogjera – wprowadzenie do życia i twórczości
Damir Kalogjera, chorwacki językoznawca, anglista i kroatysta, urodził się 27 lipca 1932 roku na malowniczej wyspie Korčula. Jego życie zawodowe i naukowe trwało aż do 24 kwietnia 2023 roku, kiedy to zmarł, pozostawiając za sobą bogate dziedzictwo w dziedzinie językoznawstwa i filologii. Kalogjera był nie tylko akademikiem, ale również pasjonatem języków, który poświęcił swoje życie badaniu i nauczaniu języka angielskiego oraz chorwackiego. Jego wkład w rozwój lingwistyki, a szczególnie w analizę kontrastywną tych dwóch języków, uczynił go jednym z czołowych specjalistów w tej dziedzinie.
Wykształcenie i wczesna kariera
Damir Kalogjera rozpoczął swoją edukację na Uniwersytecie Zagrzebskim, gdzie studiował filologię angielską oraz chorwacką. Ukończenie tych studiów otworzyło mu drzwi do kariery akademickiej. W 1957 roku rozpoczął pracę jako asystent na Uniwersytecie w Sarajewie, co stanowiło ważny krok w jego rozwoju zawodowym. Praca ta pozwoliła mu zdobyć cenne doświadczenie pedagogiczne oraz umocnić swoją pozycję w świecie akademickim.
W 1964 roku Kalogjera przeniósł się do Zagrzebia, gdzie podjął wykłady na tamtejszym Zakładzie Anglistyki. Jego wiedza i zaangażowanie szybko zostały docenione, a w 1965 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Zagrzebskim. W ciągu swojej kariery Kalogjera nie tylko prowadził zajęcia dydaktyczne, ale również aktywnie uczestniczył w badaniach naukowych, co przyczyniło się do rozwoju językoznawstwa w Chorwacji.
Badania naukowe i obszary zainteresowań
Damir Kalogjera był zwolennikiem interdyscyplinarnego podejścia do badań językowych. W swojej pracy koncentrował się na różnych aspektach języka angielskiego oraz chorwackiego. Początkowo jego badania dotyczyły gramatyki angielskiej, jednak z biegiem lat jego zainteresowania zaczęły się rozszerzać na analizę kontrastywną tych dwóch języków. Kalogjera miał na celu zrozumienie różnic i podobieństw między nimi oraz wyzwań związanych z nauczaniem każdego z tych języków.
Od lat 70. XX wieku Kalogjera skupił się na zagadnieniach socjolingwistycznych. Jego prace badawcze dotyczyły wpływu kontekstu społecznego na użycie języka oraz analizy regionalnych dialektów. Szczególnie interesował się gwarą wyspy Korčula, co miało istotne znaczenie dla zachowania lokalnej kultury i tradycji lingwistycznych. Jego wkład w badanie tego dialektu przyczynił się do zwiększenia świadomości o bogactwie regionalnych form językowych.
Twórczość literacka i naukowa
Kalogjera był autorem licznych prac naukowych oraz publikacji dotyczących językoznawstwa. Wśród jego najważniejszych dzieł można wymienić „O odnosu regionalni dijalekt-standardni jezik” (1965), która analizuje relacje między dialektem a standardowym językiem chorwackim. W kolejnych latach opublikował także „Oko prihvaćanja strukture standardnog jezika” (1988), która bada proces akceptacji struktury standardowego języka przez użytkowników różnych dialektów.
Kolejnym istotnym tekstem jest „Some aspects of prescriptivism in Serbo-Croatian” (1989), który porusza temat preskryptywizmu w kontekście serbo-chorwackim. Kalogjera zwraca uwagę na wpływ normatywnych zasad gramatycznych na rzeczywiste użycie języka przez społeczeństwo. W jego późniejszej pracy „Komunikativna uloga standarda i dijalekta” (1996) autor bada interakcje między standardowym językiem a dialektem w kontekście komunikacji międzyludzkiej.
Działalność akademicka i uznanie
Kalogjera przez wiele lat był związany z Uniwersytetem Zagrzebskim, gdzie pełnił różne funkcje akademickie. W 1982 roku objął stanowisko profesora zwyczajnego, co stanowiło zwieńczenie jego kariery wykładowczej. Od 2003 roku był profesorem emeritus, co umożliwiło mu kontynuowanie działalności badawczej oraz doradczej dla młodszych pokoleń studentów i naukowców.
Jego prace były nie tylko cenione w Chorwacji, ale także za granicą. Kalogjera uczestniczył w licznych konferencjach międzynarodowych oraz współpracował z innymi specjalistami z dziedziny językoznawstwa. Jego wkład w rozwój lingwistyki został doceniony poprzez liczne nagrody oraz wyróżnienia.
Zakończenie
Damir Kalogjera pozostaje jedną z najważniejszych postaci współczesnego językoznawstwa w Chorwacji. Jego życie i prace badawcze stanowią przykład pasji do nauki oraz zaangażowania w rozwój wiedzy o językach angielskim i chorwackim. Dzięki swoim badaniom nad gramatyką, socjolingwistyką oraz dialektami wniósł znaczący wkład w dziedzinę lingwistyki, inspirując kolejne pokolenia studentów do zgłębiania tajników mowy ludzkiej. Jego osiągnięcia będą pamiętane przez długie lata jako istotny element historii linguistyki chorwackiej.
Artykuł sporządzony na podstawie: Wikipedia (PL).